Szyjka macicy jest często miejscem zmian chorobowych, zwłaszcza u kobiet w wieku rozrodczym. Tarcza części pochwowej szyjki macicy jest pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, natomiast w kanale szyjki występuje wydzielający śluz nabłonek walcowaty, który tworzy wpuklenia zwane gruczołami szyjkowymi. W różnych fazach okresu reprodukcyjnego w życiu kobiety połączenie między nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, a walcowatym przemieszcza się na powierzchnię tarczy, a następnie cofa się w głąb kanału szyjki. Właśnie to połączenie jest miejscem większości patologicznych zmian w nabłonku szyjki. Zmiany w obrębie szyjki macicy Wszystkie te zmiany są warunkowane wpływem hormonów na każdym etapie życia. Pierwotnie połączenie między nabłonkiem płaskim, a gruczołowym znajduje się w okolicy ujścia zewnętrznego kanału szyjki macicy, ale jego dokładne położenie w momencie urodzenia jest uzależnione od działania hormonów matki. W okresie pokwitania wpływ hormonów powoduje przesuwanie się nabłonka walcowatego na powierzchnię tarczy (nadżerka gruczołowa). Pierwsza ciąża jeszcze nasila ten proces, zwłaszcza jeśli ma miejsce wkrótce po pierwszej pokwitaniem odczyn w pochwie jest zasadowy, później rozkład przez bakterie glikogenu w nabłonku wielowarstwowym płaskim pochwy i szyjki zmienia odczyn na kwaśny – około 3 pH. Nabłonek walcowaty jest wrażliwy na działanie kwaśnego środowiska pochwy, na które zostaje wystawiony i sprzyja to powstawaniu strefy przekształcenia pomiędzy nabłonkiem wielowarstwowym płaskim wytworzonym w poprzednio zajmowanym obszarze przez nabłonek walcowaty. Kliknij "Polub tę stronę", a będziesz na bieżąco z najnowszymi artykułami. Ostatecznie, mimo zmiennej wielkości strefy przekształcenia, miejsce połączenia obu nabłonków znajduje się w pobliżu ujścia zewnętrznego. U starszych kobiet może się ono przesuwać do kanału szyjki. Najważniejsze choroby szyjki macicy: Przewlekłe zapalenie szyjki macicy – powodują je te same drobnoustroje, które są odpowiedzialne za zakażenie pochwy. Ostre zapalenie szyjki macicy z nadżerkami może być spowodowane zakażeniem wirusem opryszczki zwykłej, zazwyczaj łącznie z zajęciem sromu i pochwy. Właściwe przewlekłe zapalenie błony śluzowej kanału szyjki macicy ma miejsce przy zakażeniu rzęsistkiem pochwowym. Polipy szyjkowe – są częstą przyczyną krwawienia między miesiączkami, gdy dochodzi do ich owrzodzenia. Pojawiają się u około 5% kobiet. Zazwyczaj mają 1-2 cm średnicy, rozwijają się z błony śluzowej kanału szyjki i mogą się wysuwać poza ujście zewnętrzne. Rozrost drobnogruczołowy błony śluzowej kanału szyjki macicy – jest częstą zmianą wywoływaną przez zaburzenia hormonalne. Zmiana ta polega na zwiększeniu liczby gruczołów szyjkowych i zmianie w ich budowie. Do rozrostu dochodzi przede wszystkim w ciąży. Powoduje go stymulacja błony śluzowej kanału szyjki macicy przez progesteron, jednak może trwać dalej mino ustania czynnika go wywołującego. Rozrost drobnogruczołowy mogą też powodować przyjmowane doustnie środki antykoncepcyjne z progestagenami. Zmiany mogą nie dawać objawów, jednak częściej syndromem są śluzowate upławy, a w skrajnych wypadkach tworzą się z nich liczne drobne polipy. Mięśniak gładkokomorkowy – może pojawić się w szyjce, choć częściej występuje w trzonie. Wywodzi się z mięśni gładkich ściany szyjki. Powoduje zniekształcenie i zwężenie kanału szyjki macicy. Szyjka macicy, czyli jakie jeszcze choroby Zmiany spowodowane przez HPV – do zakażenia dochodzi drogą płciową. Czasem wynikiem infekcji nim są kłykciny kończyste – brodawkowate zmiany nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki. Częściej jednak HPV powoduje zmiany płaskie, które nie są dostrzegalne gołym okiem. Stają się widoczne w badaniu kolposkopowym po zwilżeniu szyjki rozcieńczonym kwasem octowym. Wirus HPV zgrupowano w ponad 70 podtypów. Nie wszystkie podtypy mają jednakowy związek z rozwojem naciekającego raka szyjki macicy: HPV16 i 18 są często wiązane z rozwojem raka, choć niekoniecznie HPV31, 33 i 35 niezbyt często związane HPV6 i 11 rzadko związane z rakiem Szyjka macicy – zmiany nowotworowe Nowotworzenie śródnabłonkowe – klasyfikuje się je jako zmiany przedrakowe. Zwykle związane są z zakażeniem HPV. Wyróżnia się 3 stopnie zmian: I – dysplazja małego stopnia. Zajęta jest nie więcej niż dolna 1/3 grubości nabłonka. II – umiarkowana dysplazja. Komórki atypowe nie przekraczają dolnej połowy nabłonka. III – dysplazja dużego stopnia i stan rakowy. Komórki atypowe zajmują cała grubość nabłonka. Naciekający rak płaskonabłonkowy szyjki macicy – to inwazyjny nowotwór, który może pojawić się w ciągu całego okresu rozrodczego i pomenopauzalnego, choć średni wiek chorych wynosi lat. Stanowi on 3-5% przypadków raka u kobiet. Zaawansowane zmiany są guzowate, owrzodziałe i rozlegle niszczą szyjkę. Nieleczone zaawansowane guzy mogą powodować utrudnianie odpływu moczu związane z zajęciem pęcherza. Przeżycie jest związane ze stadium zaawansowania. Przerzuty do węzłów chłonnych okolicy szyjki i biodrowych zewnętrznych pojawiają się szybko. Gruczolakorak błony śluzowej kanału szyjki macicy – zazwyczaj wywodzi się z wydzielającego śluz nabłonka walcowatego kanału szyjki. Jest to guz występujący rzadziej niż rak płaskonabłonkowy. Inwazyjne gruczolaki stanowią 5-10% wszystkich pierwotnych nowotworów złośliwych szyjki. W porównaniu do tego pierwszego gruczolak szybciej daje przerzuty do węzłów chłonnych i jest mniej wrażliwy na radioterapię, dlatego uważa się, że ma gorsze rokowanie.